Maak het opvorderen van NMBS-personeel mogelijk

In reactie op de ongeziene golf aan spoorstakingen in 2025, die tot eind augustus al tot 88 stakingsdagen zou kunnen leiden, heeft Kamerlid Irina De Knop (Open Vld) een wetsvoorstel ingediend dat voorziet in de invoering van een minimale dienstverlening bij spoorstakingen. „De reiziger mag niet langer gegijzeld worden door stakingsacties”, zegt De Knop. „Een enkele stakingsdag kan uw plannen al overhoopgooien, laat staan 88. We moeten een stap verder gaan en garanderen dat minstens de helft van de treinen blijft rijden, ook bij stakingen.”

Bestaat er niet al een ‘gegarandeerde dienstverlening’?

Sinds 2017 bestaat er een systeem van gegarandeerde dienstverlening bij stakingen, waarbij reizigers ten minste 24 uur op voorhand weten welke treinen nog rijden. “Gegarandeerde dienstverlening werkt op basis van vrijwilligheid: treinpersoneel dat niet staakt, wordt ingezet om een bepaalde dienstverlening te verzekeren. Dat systeem werkte goed in jaren met een beperkt aantal stakingsdagen. Maar met een gemiddelde van één stakingsdag om de drie dagen is dat model niet langer houdbaar.”

Wat betekent die ‘minimale dienstverlening’?

Met haar wetsvoorstel wil De Knop een minimale dienstverlening invoeren. Onder meer in Spanje en het Verenigd Koninkrijk is dat vandaag al het geval. “Concreet betekent het dat 50% van de treinen blijft rijden. Dat betekent dat, wanneer dat nodig is, personeel kan worden opgevorderd. Werknemers die toch staken ondanks een oproeping, riskeren een tuchtsanctie.” De minimale dienstverlening dient als ondergrens en vervangt de gegarandeerde dienstverlening niet. Indien er voldoende niet-stakend personeel beschikbaar is, kan het aanbod hoger liggen dan 50%. “Dit is geen aanval op het stakingsrecht, wel een bescherming van het recht van de pendelaar op basisvervoer, zelfs in tijden van sociaal conflict,” aldus De Knop. “We leggen een duidelijke ondergrens vast en dat is absoluut nodig. Dat hebben de vele stakingen van de afgelopen weken en maanden ons geleerd.”