Opinie Irina en Katja: "De abortuswet bestaat 35 jaar. Is het parlement vandaag even moedig als in 1990?"

 ”Soms krijgen we de vraag of initiatieven zoals de Internationale Vrouwendag nog nodig zijn. Er zijn politieke partijen die er laatdunkend over doen. Zelf zijn we er echter van overtuigd dat het belang ervan alleen toeneemt.

Uit een studie van het Europees Instituut voor Gendergelijkheid blijkt dat subtiele vormen van geweld tegen vrouwen breed worden getolereerd, vooral onder jongere mannen. Dit is een zorgwekkende trend die we niet mogen negeren.

Neem nu abortus. Het recht om een zwangerschap af te breken werd in 1990 eindelijk ingevoerd na een jarenlange strijd van de liberale senator Lucienne Herman-Michielsens in het parlement.

En terwijl we vandaag in België de 35ste verjaardag vieren van de abortuswetgeving, wint de conservatieve antiabortusbeweging in Europa terrein. Hun boodschap klinkt luid op sociale media, vaak gericht op jongeren en aangevuurd door de algoritmes. Zo sluipen conservatieve meningen in de hoofden van jonge, nog kneedbare geesten.

Waterpistool

Wie ze wil bestrijden, vecht met een waterpistool van de feiten tegen de vlammenwerper van het populisme. En dat terwijl er net nood is aan verdere stappen in een aantal ethische dossiers. Ook rond abortus. Als liberalen varen we tegen die conservatieve maatschappelijke stroming in. Dat hebben we altijd gedaan.

In België klinkt al jarenlang de roep om de abortustermijn te verlengen. In 2023 adviseerde een wetenschappelijke expertencommissie, overeenkomstig het toenmalige regeerakkoord aangesteld door het federaal parlement, om de termijn op te trekken naar minstens 18 weken.

Dit advies werd niet overgenomen door Arizona. Omdat er te veel mannen aan de onderhandelingstafel zaten? Omdat er weinig interesse was voor een thema dat ze als een vrouwenprobleem zien? Of omdat een uurtje doorbomen over ethische dossiers op het einde van een maandenlange formatie simpelweg te kort is om tot deftige afspraken te komen?

Dagelijks reist er minstens één Belgische vrouw naar Nederland voor een abortus, omdat de behandeling daar tot 24 weken zwangerschap is toegestaan, terwijl België blijft vasthouden aan een limiet van 12 weken. We leven in 2025, en toch moeten vrouwen nog steeds de landsgrens over om toegang te krijgen tot basiszorg, met alle risico’s van dien.

Dan zwijgen we nog over al die vrouwen die het netwerk noch de middelen hebben om de stap naar het buitenland te zetten. De verplichte reis naar Nederland zet extra druk op vrouwen in een sowieso al emotioneel en fysiek moeilijke situatie.

Open Vld ligt aan de basis van de abortuswet. Daar zijn we fier op. Onze visie is altijd kristalhelder geweest. Wij vinden dat vrouwen toegang moeten hebben tot de zorg die ze nodig hebben, zonder extra barrières.

België kent een van de laagste abortuscijfers ter wereld. Toch kiest een op de vijf vrouwen in ons land in de loop van haar leven om een zwangerschap af te breken. Het gaat over 18.000 à 19.000 vrouwen per jaar.

De rekening van de huidige stilstand in het parlement wordt jaarlijks gepresenteerd aan alle vrouwen die kiezen voor een abortus, de 400 vrouwen die noodgedwongen naar Nederland moeten én aan hen die er zelfs niet geraken.

Terwijl de parlementsleden van de meerderheid in september vorig jaar een uitbreiding van de termijn wegstemden en de Arizona-regering wegkijkt, begeleiden vrijwilligers vrouwen naar Nederland zodat die er op een emotioneel moeilijk moment niet alleen voorstaan.

Weg met wachttijd

Ons wetsvoorstel is duidelijk: we breiden de abortustermijn uit naar 18 weken én schrappen de verplichte wachttijd van zes dagen. Dat is exact wat pluralistische experten verbonden aan al onze universiteiten adviseren. Dit voorstel bouwt voort op jarenlange gesprekken met medische experts en organisaties die dagelijks met deze realiteit worden geconfronteerd.

Een tussenoplossing, pakweg een verlenging tot 14 weken, biedt slechts een oplossing voor 22 procent van de vrouwen die nu noodgedwongen naar Nederland moeten. Zelfs een verlenging tot 18 weken biedt maar soelaas voor 74 procent van hen. Het is dus het minimum minimorum.

Wij blijven ons inzetten voor de politieke erfenis van mevrouw Herman-Michielsens, voor progressieve en mensgerichte oplossingen, voor het recht van elke vrouw haar eigen keuzes te maken. Want hoe harder de conservatieve wind waait, hoe harder we zullen trappen om vooruit te geraken. Die strijd is nooit gestreden.”

Deze opinie werd ook gepubliceerd op de website van De Morgen: De abortuswet bestaat 35 jaar. Is het parlement vandaag even moedig als in 1990? | De Morgen